Checklist

Hoe organiseer je een goed Paasvuur?

• De traditie, het oude gebruik kennen en begrijpen of dat duidelijk maken: traditioneel lentevreugdevuur, aangestoken op een van de paasdagen. Behorend in het systeem van z.g. jaarvuren die in heel Europa voorkomen in diverse seizoenen. Een paasvuur heeft een openbaar en sociaal karakter
• Zorg voor een goede organisatie (zoals paasvuurcomité, stichting paasvuur, bestaande vereniging), die als organiserende partij vergunningen en locatie regelt. Zij zorgen ook voor de opbouw van de paasbult en voor veiligheid & orde bij het paasvuur zelf.
• Vergunningen met de gemeente regelen: milieuvoorwaarden, brandveiligheid, controle. Zorg voor onderling overleg. Respecteer elkaar en de regels, zodat milieucontroles van het type ‘overvalcommando’ vermeden worden.
• Plek aanvragen c.q. aanwijzen voor paasbult, incl. verzamelen van aangevoerd materiaal. Paasvuur moet minstens 50m van de bebouwing verwijderd zijn en geen brandgevaar voor de buurt (rieten daken) opleveren. Soms is de eis 100 m afstand tot brandbare objecten.
• Op de paasvuurlocatie ruimte bepalen voor eerste opslag bij aanbreng hout. De locatie van de paasbult moet afsluitbaar, d.w.z. controleerbaar zijn. Met Pasen 2000 had het paasvuurcomité te Eelde (a/d Koedijk) de toegang tot de locatie buiten de openingsuren gebarricadeerd met een schaftkeet en afrastering. Omwonenden hielden mogelijke illegale stort in de gaten en meldden verdachte aanhangkarretjes bij het comité. Bij ‘onraad’ gingen er direct mensen op af. Dit betrof het eerste paasvuur op deze nieuwe locatie en het ging goed.
• Controle op brandmateriaal. Let op de voorwaarden in de vergunning. Alle aangevoerde materiaal moet puur zijn: onbewerkt hout zonder lijm, metaal- of kunststofdelen, ’t liefst gewoon snoeihout, riet, stro, oude manden e.d. Alles wat niet verbrandt, moet later weer opgeruimd worden (spijkers en andere ijzerwaar). Mogelijk kan men voor het gebrachte snoeihout dezelfde vergoeding vragen die de gemeente rekent, om de kosten te dekken.
• Opbouw van de paasbult geschiedt door eigen vrijwilligers. Maak afspraken wie de leiding heeft. Let op veiligheid. Vermijdt ongelukken door vallen van ladders, klemraken door zware houtpartijen, door schuiven van de houtbult of door uitstekende en zwiepende takken e.d. Is de WA-verzekering geregeld?
• Houdt de paasbult in de dagen voor Pasen in de gaten. De ervaring leert dat onverlaten alsnog (’s nachts) rommel en troep op de paasbult kwijt willen, of dat ontuig voortijdig de paasbult in de hens jaagt. In Rolde stopten idioten medio jaren negentig in de laatste nacht nog asbestafval midden in de bult…
• Het aansteken van het paasvuur is een plechtige gebeurtenis: “Een paasvuur is niet zomaar een fikkie”. Gebruikelijk is dat een autoriteit of iemand uit de gemeenschap ‘die het verdient’ het paasvuur mag ontsteken. Wat ook gebeurt is dat kinderen met een fakkeloptocht het terrein oplopen, achter de muziek aan, en zich rondom de paasbult opstellen. Op een teken mogen zij (met hun ouders) het vuur aansteken (in het stro rondom de houtbult).
• Afhankelijk van de streektraditie wordt de paasbult tegen het donkerworden op de avond van de 1e of de 2e paasdag ontstoken. Globaal is in Oost-Nederland gebruik, dat in regio’s met een RK- of NH-signatuur de vuren op de avond van de 1e paasdag branden.
• In gebieden met meer gereformeerde kerkgenootschappen branden de paasvuren op de avond van 2e paasdag. In Drenthe is er weinig verschil- daar is de 2e paasdag algemeen gebruikelijk.
• Een paasvuur is een openbaar vuur, óók op particulier terrein. Publiek moet er in principe vrij naar toe kunnen. Een paasvuur is ook een sociaal vuur, vandaar het ritueel van het ontsteken, de kinderoptocht met fakkels, de muziekkapel en soms de traktatie of de verkoop van koek en versnaperingen (warme chocolademelk?). Bij ‘eigen buurtvuren’ wordt voor de volwassen buurtbewoners soms een neutje geschonken. Soms wordt er een snackwagen ingehuurd, waar buurtkinderen gratis patat kunnen afhalen. Het algemene publiek is dan gewoon ‘klant’. Alle varianten zijn denkbaar. Ook mechanische muziek (geluidswagen) komt voor.
• Als de paasvuren branden, komen er van heinde en verre mensen op af. Het verkeer is dan tijdelijk een zootje in het donker, maar dat probleem lost zich vrijwel altijd vanzelf weer op. In Oost-Nederland kent men ‘paasvuurroutes’. Steeds vaker komen gasten uit andere delen van het land met Pasen naar het oosten des lands. Zorg (als organisatie, VVV of gemeente) dat er bij de VVV-kantoren, hotels en bungalowparken e.d. enige beknopte informatie over paasvuren aanwezig is. Tradities moet je ook leren kennen ‘als vreemdeling’.
• In twee gevallen (op 125 gemeenten) is drankgebruik als probleem gemeld. Er zijn echter ook vanouds bekende paasvuren, met kratten bier en ‘opgeschoten jeugd’, maar zonder problemen. In 99,8% van de gevallen is het een groot feest. Kijk maar naar de kindertjes die een paasvuur meemaken!
• De dag(en) na het paasvuur moet het terrein weer schoon gemaakt worden. Resten opruimen en afvoeren volgens de regels in de vergunning Let op de nog nagloeiende askern. In 1999 vlogen de klompen van een opruimer in de fik.
• Nadien: napraten, nagenieten en plannen maken voor volgend jaar.